NTFU, KNWU en VeiligheidNL bundelen krachten om fietsongevallen te voorkomen

Wielrennen, mountainbiken of gravelbiken is gezond. Maar de ongevallencijfers laten ook een keerzijde zien. Als het misgaat, is het letsel vaak ernstig. De NTFU, KNWU en het kenniscentrum letselpreventie VeiligheidNL gaan daarom samenwerken om fietsongevallen te voorkomen.

De wielersport is populair. Steeds meer mensen wielrennen, mountainbiken of gravelbiken: ruim 900.000 om precies te zijn. Dat komt naar voren uit onderzoek van wielersportbond NTFU in samenwerking met Ipsos. Dat is mooi, want fietsen is goed voor onze fysieke en mentale gezondheid. Maar fietsen op een racefiets, mountainbike of gravelbike vraagt andere vaardigheden dan op een gewone fiets. Net als fietsen over een mountainbikeroute of fietsen in een groep. Een hobbelige weg of nat wegdek kan voor een hoger risico op valpartijen of andere ongevallen zorgen. 

De juiste fietstechnieken

  
VeiligheidNL analyseerde dat risico op ongevallen van alle sporten. Het kenniscentrum letselpreventie trok daarvoor het aantal sporturen gelijk naar 1.000. Om vervolgens het aantal bezoeken aan een spoedeisende hulp (SEH) per 1.000 sporturen te vergelijken. Bij deze analyse van de letselcijfers uit 2022 kwam naar voren dat mountainbiken voor het hoogste bezoeken aan een spoedeisende hulp zorgen. Wielrennen staat op de 4e plek. 92 procent van deze bezoeken komt door een val van de fiets. Dit soort ongevallen en blessures zorgen vaak voor langdurig sportverzuim of zelfs permanent sportuitval. Daarnaast leiden ze tot hoge zorgkosten en werkverzuimkosten.

Erik Tolboom, manager partnerships bij NTFU: "De meeste wielersporters die op de SEH belandden, zijn gevallen zonder botsing, bijvoorbeeld door niet goed opletten. Voor een belangrijk deel kun je zelf zo'n ongeval voorkomen. Zorg dus dat je de fietstechnieken goed onder de knie hebt, bijvoorbeeld door een techniektraining als Start2Bike te volgen. Wielrennen, mountainbiken en gravelbiken is echt wat anders dan gewoon fietsen. Op mountainbikeroutes vertellen tegenwoordig ook kleurcodebordjes hoe makkelijk of moeilijk de route is. Zo kun je dus beter inschatten of de route past bij je fietsvaardigheden."

Letselpreventie noodzakelijk

 
Cijfers van SEH-bezoeken en trends in ernstig letsel benadrukken het belang van extra aandacht voor veiligheid tijdens het mountainbiken en wielrennen. De NTFU, VeiligheidNL en KNWU willen daarom via aanvullend onderzoek inzicht krijgen in wat er gebeurt voorafgaand en tijdens een fietsongeval ook bij ongeorganiseerde sportieve fietsers. Door onder andere data te verzamelen bij wedstrijden, toertochten en clubritten, en ook van het gewone zondagse ritje. Denk hierbij aan een verbeterde inventarisatie van valpartijen, ongelukken, de aanleiding van de val en het verloop van herstel en nazorg.

Victor Zuidema, programmamanager sportblessurepreventie bij VeiligheidNL: "Van de 900.000 sportieve fietsers is iets meer dan 10% lid van een club. Samen met de KNWU en de NTFU hebben we daarom het gezamenlijke doel gesteld om ons ook te gaan richten op de ongeorganiseerde sportieve fietser. Om beter zicht te krijgen op de toedracht van letsels die zij oplopen en welk handelingsperspectief we ze kunnen geven om zo het risico op letsels te verkleinen. En we onderzoeken hierbij ook hóe we die groep kunnen bereiken.'

Henk van Beusekom, manager clubsupport en fietsstimulering bij de KNWU: "Wij willen meer inzicht hebben in waardoor renners vallen en wat de gevolgen zijn. Op basis van deze feiten kunnen we kijken welke interventies er nodig zijn om het veiliger te maken."

Relatief minder hoofd- en hersenletsel

 
Ruim de helft van de wielrenners en mountainbikers op de SEH heeft een botbreuk, vooral een gebroken schouder of sleutelbeen. Hoofd- en hersenletsel volgt daarna. Het dragen van een fietshelm is voor wielrenners, mountainbikers en gravelbikers heel normaal. Dat is ook terug te zien in de ongevallencijfers. Uit fietsonderzoek* van VeiligheidNL komt naar voren dat een zeer groot deel van de wielrenners en mountainbikers die een SEH bezochten na een ongeval een helm droeg. Van de behandelde wielersporters, droeg 79% van wielrenners en 69% van de mountainbikers een helm ten tijde van het ongeval. Bij andere fietsslachtoffers ligt dat een stuk lager, slechts één op de vijf droeg een fietshelm ten tijde van het ongeval. 

De kans op hersenletsel was één derde lager en de kans op hoofdletsel was ruim twee derde lager (-62%) wanneer slachtoffers een helm droegen tijdens het fietsongeval, ten opzichte van slachtoffers die geen helm droegen. Een goed voorbeeld van een effectieve preventiestrategie.

Misschien ook interessant...

Cyql, Verenigingen

Nieuwe mogelijkheden na update Cyql app

Deze Cyql app, die voor NTFU verenigingen gratis te gebruiken is, maakt het plannen van clubritten een stuk eenvoudiger. Wat je allemaal kunt met Cyql, lees je op deze pagina. Inmiddels maken meer dan de helft van de NTFU verenigingen gebruik van de app én werd de app onlangs nog beoordeeld met het rapportcijfer 8,1! Cyql heeft onlangs een update gekregen waardoor er enkele extra functionaliteiten beschikbaar zijn in de app. Welke dat zijn lees je in dit artikel. 

Hoe je als vereniging om kunt gaan met stijgende prijzen en inflatie

De prijzen van consumentengoederen en -diensten stijgen. In juni 2022 waren goederen en diensten 8,6 procent duurder dan een jaar daarvoor, in juli ging het zelfs om 10,3 procent. Ook verenigingen kunnen te maken krijgen met stijgende kosten voor bijvoorbeeld accommodaties, inkoop voor toertochten of voor clubkleding en uitjes. Daarom geven we in het onderstaande artikel enkele tips hoe je hier als vereniging mee om kunt gaan. 
Ondersteuning bij lokale lobby

FietsZe in actie voor behoud MTB-route Vledder

Vorig jaar startte de Vledderse race- en mountainbikeclub FietsZe met de aanleg van een 55 km lange mountainbikeroute rondom het Drentse dorp. Nu staat deze route onder druk. Gelukkig is voorzitter Pieter Bosma strijdbaar: “Wij geven niet op.”
Ondersteuning bij lokale lobby

NTFU tegen sluiting van bospaden Arnhem voor fietsers

De NTFU is tegen afsluiting van de onverharde paden voor fietsers nabij Arnhem. De bond vindt dat mountainbikers en gravelbikers hard worden geraakt door de sluiting. Dat laat de bond in een brief aan de gemeenteraad weten.

Goed voorbeeld: Vitaalritten slaan aan bij fietser op leeftijd

Bij WTC Gerry van Gerwen worden twee keer in de week ‘Vitaalritten’ aangeboden. Een succesnummer dat ervoor zorgt dat leden tot op latere leeftijd doorfietsen bij de vereniging. 
Toertochten

Deze nieuwe functionaliteiten maken het organiseren van je toertocht makkelijker

Het organiseren van een toertocht kan veel tijd in beslag nemen. De NTFU probeert organisatoren daarom te helpen met het vereenvoudigen van sommige taken. Zo kun je vanaf nu bijvoorbeeld gebruikmaken van een handige digitale communicatiehulp die jouw promotionele of social media teksten schrijft. Daarnaast zorgen we dat je minder vrijwilligers nodig hebt bij de inschrijftafel door de nieuwe functionaliteit rondom het digitaal dag-inschrijven. 

Basisversie EVA helpt toertochtorganisatoren met vergunningen

EVA (Eenvoudig Vergunningen Aanvragen) is het systeem dat het voor organisatoren makkelijker maakt vergunningen aan te vragen. Elke gemeente, provincie of landeigenaar werkt met eigen protocollen en formulieren voor vergunningen. Aangezien een tocht door meerdere gemeenten gaat, moet je bij bijna elke gemeente een melding maken of vergunning aanvragen. Een ingewikkeld en tijdrovend proces. EVA geeft organisatoren de contactgegevens van alle terreineigenaren in één handig overzicht. Via het bijbehorende formulier maak je aansluitend een eerste melding bij gemeenten. Er wordt gewerkt aan een verbeterde EVA-versie, maar vanwege technische uitdagingen laat deze vernieuwing nog even op zich wachten. Omdat organisatoren weer druk zijn met de voorbereidingen voor hun toertochten, is de basisversie van EVA alsnog beschikbaar.
Trailfund

Zand en grind voor mountainbikeroutes dankzij NTFU Bosch eBike Systems Trailfund

Een paar maanden geleden vroegen we welke MTB-route het NTFU Bosch eBike Systems Trailfund kan gebruiken. Meer dan tachtig reacties kreeg de wielersportbond. Vooral routes waar je tot aan je assen in de blubber staat of door mul zand moet ploeteren, kwamen terug.

Toertochten, Vergunningen

Minder mensen in beweging door toegenomen regeldruk

De NTFU en KWbN ondertekenen allebei een convenant waarin ze vastleggen samen tochtorganisaties te blijven ondersteunen en versterken. Dat is hard nodig, want door scherpere regels en extra kosten staan fiets- en wandeltochten onder druk.

Landelijk onderzoek naar de situatie op het fietspad

Vaak gaat het goed en delen we het fietspad zonder problemen. Soms gaat het mis en zijn er irritaties. Hoe komt dat? Is het drukker, zijn er meer verschillende soorten fietsers, is er minder begrip, ligt het aan de infrastructuur of is het een combinatie? Om deze ontwikkelingen beter te begrijpen en oplossingen te verkennen, testen en in praktijk te brengen, startte de Universiteit van Amsterdam het landelijk onderzoeksproject SamenOpHetFietspad. De NTFU heeft zich bij dit onderzoek aangesloten.