NTFU, KNWU en VeiligheidNL bundelen krachten om fietsongevallen te voorkomen

Wielrennen, mountainbiken of gravelbiken is gezond. Maar de ongevallencijfers laten ook een keerzijde zien. Als het misgaat, is het letsel vaak ernstig. De NTFU, KNWU en het kenniscentrum letselpreventie VeiligheidNL gaan daarom samenwerken om fietsongevallen te voorkomen.

De wielersport is populair. Steeds meer mensen wielrennen, mountainbiken of gravelbiken: ruim 900.000 om precies te zijn. Dat komt naar voren uit onderzoek van wielersportbond NTFU in samenwerking met Ipsos. Dat is mooi, want fietsen is goed voor onze fysieke en mentale gezondheid. Maar fietsen op een racefiets, mountainbike of gravelbike vraagt andere vaardigheden dan op een gewone fiets. Net als fietsen over een mountainbikeroute of fietsen in een groep. Een hobbelige weg of nat wegdek kan voor een hoger risico op valpartijen of andere ongevallen zorgen. 

De juiste fietstechnieken

  
VeiligheidNL analyseerde dat risico op ongevallen van alle sporten. Het kenniscentrum letselpreventie trok daarvoor het aantal sporturen gelijk naar 1.000. Om vervolgens het aantal bezoeken aan een spoedeisende hulp (SEH) per 1.000 sporturen te vergelijken. Bij deze analyse van de letselcijfers uit 2022 kwam naar voren dat mountainbiken voor het hoogste bezoeken aan een spoedeisende hulp zorgen. Wielrennen staat op de 4e plek. 92 procent van deze bezoeken komt door een val van de fiets. Dit soort ongevallen en blessures zorgen vaak voor langdurig sportverzuim of zelfs permanent sportuitval. Daarnaast leiden ze tot hoge zorgkosten en werkverzuimkosten.

Erik Tolboom, manager partnerships bij NTFU: "De meeste wielersporters die op de SEH belandden, zijn gevallen zonder botsing, bijvoorbeeld door niet goed opletten. Voor een belangrijk deel kun je zelf zo'n ongeval voorkomen. Zorg dus dat je de fietstechnieken goed onder de knie hebt, bijvoorbeeld door een techniektraining als Start2Bike te volgen. Wielrennen, mountainbiken en gravelbiken is echt wat anders dan gewoon fietsen. Op mountainbikeroutes vertellen tegenwoordig ook kleurcodebordjes hoe makkelijk of moeilijk de route is. Zo kun je dus beter inschatten of de route past bij je fietsvaardigheden."

Letselpreventie noodzakelijk

 
Cijfers van SEH-bezoeken en trends in ernstig letsel benadrukken het belang van extra aandacht voor veiligheid tijdens het mountainbiken en wielrennen. De NTFU, VeiligheidNL en KNWU willen daarom via aanvullend onderzoek inzicht krijgen in wat er gebeurt voorafgaand en tijdens een fietsongeval ook bij ongeorganiseerde sportieve fietsers. Door onder andere data te verzamelen bij wedstrijden, toertochten en clubritten, en ook van het gewone zondagse ritje. Denk hierbij aan een verbeterde inventarisatie van valpartijen, ongelukken, de aanleiding van de val en het verloop van herstel en nazorg.

Victor Zuidema, programmamanager sportblessurepreventie bij VeiligheidNL: "Van de 900.000 sportieve fietsers is iets meer dan 10% lid van een club. Samen met de KNWU en de NTFU hebben we daarom het gezamenlijke doel gesteld om ons ook te gaan richten op de ongeorganiseerde sportieve fietser. Om beter zicht te krijgen op de toedracht van letsels die zij oplopen en welk handelingsperspectief we ze kunnen geven om zo het risico op letsels te verkleinen. En we onderzoeken hierbij ook hóe we die groep kunnen bereiken.'

Henk van Beusekom, manager clubsupport en fietsstimulering bij de KNWU: "Wij willen meer inzicht hebben in waardoor renners vallen en wat de gevolgen zijn. Op basis van deze feiten kunnen we kijken welke interventies er nodig zijn om het veiliger te maken."

Relatief minder hoofd- en hersenletsel

 
Ruim de helft van de wielrenners en mountainbikers op de SEH heeft een botbreuk, vooral een gebroken schouder of sleutelbeen. Hoofd- en hersenletsel volgt daarna. Het dragen van een fietshelm is voor wielrenners, mountainbikers en gravelbikers heel normaal. Dat is ook terug te zien in de ongevallencijfers. Uit fietsonderzoek* van VeiligheidNL komt naar voren dat een zeer groot deel van de wielrenners en mountainbikers die een SEH bezochten na een ongeval een helm droeg. Van de behandelde wielersporters, droeg 79% van wielrenners en 69% van de mountainbikers een helm ten tijde van het ongeval. Bij andere fietsslachtoffers ligt dat een stuk lager, slechts één op de vijf droeg een fietshelm ten tijde van het ongeval. 

De kans op hersenletsel was één derde lager en de kans op hoofdletsel was ruim twee derde lager (-62%) wanneer slachtoffers een helm droegen tijdens het fietsongeval, ten opzichte van slachtoffers die geen helm droegen. Een goed voorbeeld van een effectieve preventiestrategie.

Misschien ook interessant...

Kleurcode, Veiligheid

Mountainbiken steeds populairder: voorkom blessures met training en kleurcodes

Het aantal sportblessures in Nederland is in 2024 met zo'n 300.000 gevallen gestegen. Dat meldt kenniscentrum VeiligheidNL. Naar schatting 4,6 miljoen mensen liepen gezamenlijk 5,6 miljoen blessures op.

Toertochten, Vergunningen

NTFU en KWbN bundelen krachten met Vergunningenservice

NTFU en KWbN verwelkomen van harte Natasha Wijgerse in hun midden. Natasha gaat organisatoren van beide bonden helpen bij het aanvragen van vergunningen en het doorlopen van stikstofberekeningen.

Trailfund

NTFU Bosch eBike Systems Trailfund voor mountainbikeroutes in Assen en Almere

Voor de tweede keer dit jaar wordt het NTFU Bosch eBike Systems Trailfund uitgereikt. Dit keer ontvangen MTB Assen en MTB & More geld uit het fonds. De vrijwilligers gebruiken de financiering voor onderhoud en reparatie van de mountainbikeroutes bij Assen en Almere. De paden hebben flink wat te verduren gehad door intensief gebruik en het weer. Naar verwachting liggen de routes er eind februari 2023 er weer perfect bij. 

Start2Bike

Start2Bike organiseren in 2026

Wielerclubs opgelet! Blok het weekend van 21 en 22 maart 2026 alvast op jullie planning. Dan starten de Start2Bike-trainingen weer. Dé kans om nieuwe leden te werven. Geven jullie voor het eerst Start2Bike? Of wil je een opfriscursus? Meld je dan hieronder aan voor de gratis trainersdag op 7 maart 2026.

Kleurcode

NTFU legt met video nieuwe kleurcodes voor MTB-routes uit

Om mountainbikeroutes veiliger te maken, rolt wielersportbond NTFU een kleurensysteem uit. Net als op de skipistes, geeft elke kleur de moeilijkheidsgraad van de route aan. Groen is makkelijk, blauw gemiddeld, rood moeilijk en zwart zeer moeilijk. De kleurcode herken je aan een nieuw bordje dat onder de routepijl hangt. Om te laten zien wat er technisch van je gevraagd wordt bij elk niveau en hoe het kleurensysteem precies werkt, heeft de NTFU een video gemaakt.

Verenigingen

Goed voorbeeld: succesvolle eerste editie Start2Bike Kidz in Zwolle

MTB Zwolle bestaat nog maar een paar jaar, maar timmert flink aan de weg. Met ruim 100 leden én een succesvolle Start2Bike Kidz-editie achter de rug barst de club van de energie. “Als kinderen enthousiast zijn, worden ouders dit ook."

Vignet

Emma Brandsen gestart als onafhankelijk verkenner voor landelijk MTB-vignet

Op 1 oktober is Emma Brandsen gestart als onafhankelijk verkenner voor het landelijk mountainbikevignet. In deze rol brengt zij de visie van terreineigenaren, routebureaus en mountainbikers samen en onderzoekt zij of een toekomstbestendig vignet voor MTB-routes in Nederland haalbaar is.

NTFU

Kosten voor de fietsverzekering stijgen niet in 2023

Ondanks hoge inflatiecijfers gaan NTFU-leden in 2023 niet meer betalen voor hun fietsschadeverzekering, dat maakte verzekeringspartner Meijers bekend. 

Goed voorbeeld: Instructeurs opleiden met financiële ondersteuning vanuit het Sportakkoord

Wil je als vereniging instructeurs opleiden, maar heb je daar niet de financiële middelen voor? Vanuit het Sportakkoord kun je aanspraak maken op een vergoeding. Dat bood Mountainbikevereniging Havelte en FietsZe Vledder de mogelijkheid begeleiders op te leiden tot basisinstructeur MTB

Vergunningen

Met verbeterde EVA-tool is een vergunning straks binnen handbereik

De NTFU gaat de online tool Eenvoudig Vergunningen Aanvragen verbeteren. Het uiteindelijke doel is dat organisatoren de aanvraag direct naar de juiste instanties sturen. Tot nu toe konden ze alleen een overzicht opvragen.