NTFU, KNWU en VeiligheidNL bundelen krachten om fietsongevallen te voorkomen

Wielrennen, mountainbiken of gravelbiken is gezond. Maar de ongevallencijfers laten ook een keerzijde zien. Als het misgaat, is het letsel vaak ernstig. De NTFU, KNWU en het kenniscentrum letselpreventie VeiligheidNL gaan daarom samenwerken om fietsongevallen te voorkomen.

De wielersport is populair. Steeds meer mensen wielrennen, mountainbiken of gravelbiken: ruim 900.000 om precies te zijn. Dat komt naar voren uit onderzoek van wielersportbond NTFU in samenwerking met Ipsos. Dat is mooi, want fietsen is goed voor onze fysieke en mentale gezondheid. Maar fietsen op een racefiets, mountainbike of gravelbike vraagt andere vaardigheden dan op een gewone fiets. Net als fietsen over een mountainbikeroute of fietsen in een groep. Een hobbelige weg of nat wegdek kan voor een hoger risico op valpartijen of andere ongevallen zorgen. 

De juiste fietstechnieken

  
VeiligheidNL analyseerde dat risico op ongevallen van alle sporten. Het kenniscentrum letselpreventie trok daarvoor het aantal sporturen gelijk naar 1.000. Om vervolgens het aantal bezoeken aan een spoedeisende hulp (SEH) per 1.000 sporturen te vergelijken. Bij deze analyse van de letselcijfers uit 2022 kwam naar voren dat mountainbiken voor het hoogste bezoeken aan een spoedeisende hulp zorgen. Wielrennen staat op de 4e plek. 92 procent van deze bezoeken komt door een val van de fiets. Dit soort ongevallen en blessures zorgen vaak voor langdurig sportverzuim of zelfs permanent sportuitval. Daarnaast leiden ze tot hoge zorgkosten en werkverzuimkosten.

Erik Tolboom, manager partnerships bij NTFU: "De meeste wielersporters die op de SEH belandden, zijn gevallen zonder botsing, bijvoorbeeld door niet goed opletten. Voor een belangrijk deel kun je zelf zo'n ongeval voorkomen. Zorg dus dat je de fietstechnieken goed onder de knie hebt, bijvoorbeeld door een techniektraining als Start2Bike te volgen. Wielrennen, mountainbiken en gravelbiken is echt wat anders dan gewoon fietsen. Op mountainbikeroutes vertellen tegenwoordig ook kleurcodebordjes hoe makkelijk of moeilijk de route is. Zo kun je dus beter inschatten of de route past bij je fietsvaardigheden."

Letselpreventie noodzakelijk

 
Cijfers van SEH-bezoeken en trends in ernstig letsel benadrukken het belang van extra aandacht voor veiligheid tijdens het mountainbiken en wielrennen. De NTFU, VeiligheidNL en KNWU willen daarom via aanvullend onderzoek inzicht krijgen in wat er gebeurt voorafgaand en tijdens een fietsongeval ook bij ongeorganiseerde sportieve fietsers. Door onder andere data te verzamelen bij wedstrijden, toertochten en clubritten, en ook van het gewone zondagse ritje. Denk hierbij aan een verbeterde inventarisatie van valpartijen, ongelukken, de aanleiding van de val en het verloop van herstel en nazorg.

Victor Zuidema, programmamanager sportblessurepreventie bij VeiligheidNL: "Van de 900.000 sportieve fietsers is iets meer dan 10% lid van een club. Samen met de KNWU en de NTFU hebben we daarom het gezamenlijke doel gesteld om ons ook te gaan richten op de ongeorganiseerde sportieve fietser. Om beter zicht te krijgen op de toedracht van letsels die zij oplopen en welk handelingsperspectief we ze kunnen geven om zo het risico op letsels te verkleinen. En we onderzoeken hierbij ook hóe we die groep kunnen bereiken.'

Henk van Beusekom, manager clubsupport en fietsstimulering bij de KNWU: "Wij willen meer inzicht hebben in waardoor renners vallen en wat de gevolgen zijn. Op basis van deze feiten kunnen we kijken welke interventies er nodig zijn om het veiliger te maken."

Relatief minder hoofd- en hersenletsel

 
Ruim de helft van de wielrenners en mountainbikers op de SEH heeft een botbreuk, vooral een gebroken schouder of sleutelbeen. Hoofd- en hersenletsel volgt daarna. Het dragen van een fietshelm is voor wielrenners, mountainbikers en gravelbikers heel normaal. Dat is ook terug te zien in de ongevallencijfers. Uit fietsonderzoek* van VeiligheidNL komt naar voren dat een zeer groot deel van de wielrenners en mountainbikers die een SEH bezochten na een ongeval een helm droeg. Van de behandelde wielersporters, droeg 79% van wielrenners en 69% van de mountainbikers een helm ten tijde van het ongeval. Bij andere fietsslachtoffers ligt dat een stuk lager, slechts één op de vijf droeg een fietshelm ten tijde van het ongeval. 

De kans op hersenletsel was één derde lager en de kans op hoofdletsel was ruim twee derde lager (-62%) wanneer slachtoffers een helm droegen tijdens het fietsongeval, ten opzichte van slachtoffers die geen helm droegen. Een goed voorbeeld van een effectieve preventiestrategie.

Misschien ook interessant...

Kleurcode, Veiligheid

Mountainbiken steeds populairder: voorkom blessures met training en kleurcodes

Het aantal sportblessures in Nederland is in 2024 met zo'n 300.000 gevallen gestegen. Dat meldt kenniscentrum VeiligheidNL. Naar schatting 4,6 miljoen mensen liepen gezamenlijk 5,6 miljoen blessures op.

Meer ruimte voor de fiets

NTFU staat achter manifest NLBuitenkansen

NLBuitenkansen - 15 organisaties van de sport- en recreatiesector, terreinbeheerders en grondgebruikers - waaronder de NTFU - roepen het kabinet op om werk te maken van voldoende en aantrekkelijke recreatiemogelijkheden.

Afsluitdijk

Fietsorganisaties teleurgesteld over mogelijkheden voor fietsen en wandelen op de Afsluitdijk

Rijkswaterstaat moet meer doen om fietsen en wandelen mogelijk te maken op de Afsluitdijk. De 32 kilometer lange dijk blijft tot 2025 gesloten voor fietsers en wandelaars omdat de dijk versterkt en vernieuwd wordt. Fietsplatform, Wandelnet, de NTFU en Fietsersbond zijn teleurgesteld en sturen daarom een brief aan de Tweede Kamer. Daarin vragen ze opnieuw aandacht voor de adviezen die ze begin 2020 al gaven aan Rijkswaterstaat.

Toertochten

Tour of Holland: 6 dagen koers, 6 toertochten

Nederland is een profkoers rijker: Tour of Holland (14-19 oktober). Voorafgaand aan dit wielerspektakel kun jij ook je lol op Hoe? Door mee te doen aan één of meerdere van de zes toffe tochten die je het mooiste van ons landje laten zien.

Verenigingen

Goed voorbeeld: frisse wind en nieuwe leden voor RTC Rally

Er waait een nieuwe wind door RTC Rally en dat merken wielrenners uit Sneek en omgeving. Maar liefst 44 mensen sloten zich het afgelopen jaar bij de Friese club aan, waarvan een derde vrouw.

ATV Ruiten Drie profiteert van het succes van Start2Bike

Elk seizoen melden zich enthousiaste beginnende fietsers bij ATV Ruiten Drie. Zowel in het voor- als najaar kan de vereniging rekenen op twee volle groepen Start2Bike-deelnemers, wat op haar beurt weer zorgt voor een continue aanwas van nieuwe leden.

Verenigingen

Kansen op het gebied van ledenwerving

Fietsen is populair! De afgelopen jaren kwamen meer dan 200.000 nieuwe sportieve fietsers bij. Aansluiten bij een vereniging was echter niet vanzelfsprekend. Toch zien we dat veel fietsers wel de behoefte hebben om in een groep te fietsen, en mooie kans voor jouw club dus! Waar liggen de kansen voor jouw vereniging? We geven met een aantal feiten en cijfers enkele suggesties.

4 tips voor een goede fietsenstalling

Organiseer je binnenkort een tocht? Via de stallingsverzekering zijn alle fietsen in jouw fietsenstalling verzekerd voor diefstal, een mooie service voor je deelnemers! Lees hier hoe je een fietsenstalling kunt faciliteren en aan welke voorwaarden deze moet voldoen.

Tour de Force roept kandidaat-raadsleden op: zet de fiets op 1

‘Zet de fiets op 1’ in de nieuwe coalitieakkoorden die na de gemeenteraadsverkiezingen opgesteld gaan worden. Die oproep doet een brede coalitie van maatschappelijke organisaties namens Tour de Force aan de kandidaten voor de gemeenteraadsverkiezingen van 16 maart. Ook de NTFU steunt deze oproep.

Meer ruimte voor de fiets

Nijmegen verwelkomt gravelbikers en mountainbikers

De gemeente Nijmegen heeft een nieuwe bosbeheervisie voor de Vier Perken, Mariënbosch en Westermeerdijk. Daarin blijven de meeste routes en paden open voor de gravelbiker. Stichting Rijk van Nijmegen en de NTFU leverden als vertegenwoordiger van een van de belangrijkste gebruikersgroepen input aan voor de plannen van de gemeente.