Sociale veiligheid
Een gezonde clubcultuur staat of valt met de inzet van de leden. Maar het zijn de bestuursleden en instructeurs van wie gevraagd wordt het gedrag van hun leden positief te beïnvloeden en het goede voorbeeld te geven. Hoe pak je dat aan? Je vindt hier informatie en tips om aan de slag gaan met een positieve clubcultuur.
Op deze pagina
Grensoverschrijdend gedrag
Sportclubs worden regelmatig geconfronteerd met ongewenst gedrag. Denk bijvoorbeeld aan pesten, agressie en geweld, discriminatie en seksuele intimidatie en misbruik. Ook binnen onze sport en in jouw vereniging kan grensoverschrijdend gedrag plaatsvinden en dat heeft veel impact op de betrokkene(n), op je organisatie/vereniging én op het sportplezier van betrokkenen. De NTFU wil (de leden van) onze verenigingen ondersteunen bij de preventie van grensoverschrijdend gedrag. Maar als het dan toch mis gaat, ook dan kan je bij de NTFU terecht.
Wat is grensoverschrijdend gedrag?
Grensoverschrijdend gedrag is een breed begrip. Grensoverschrijdend gedrag in de sport is elke vorm van gedrag of toenadering, in verbale, non-verbale, digitale of fysieke zin, die:
- Door de persoon die het ondergaat als gedwongen en/of ongewenst wordt ervaren;
- Als doel of gevolg heeft de waardigheid van de persoon aan te tasten;
- Plaatsvindt onder omstandigheden die rechtstreeks verband houden met het beoefenen van de sport en waarin de spelregels of reglementen niet voorzien.
Van grensoverschrijdend gedrag is in het bijzonder sprake wanneer een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende, sociaal onveilige of kwetsende situatie wordt gecreëerd. De ervaring van de sporter is daarbij leidend. Dit wil zeggen: zodra een sporter zegt ongewenst gedrag te ervaren, dan moet je deze uiting serieus nemen.
Grensoverschrijdend gedrag voorkomen
Als bond vinden we het belangrijk aandacht te hebben voor de preventie van grensoverschrijdend gedrag. Samen met andere sportbonden en NOC*NSF heeft de NTFU verschillende mogelijkheden om met de preventie van grensoverschrijdend gedrag aan de gang te gaan.- Samen met NOC*NSF en andere sportbonden hebben we gedragsregels opgesteld die gelden voor iedereen in de sport.
- Samen met het Centrum Veilige Sport Nederland helpen we verenigingen bij het ontwikkelen van eigen preventiebeleid. Het Centrum Veilige Sport Nederland heeft een speciale tool ‘High 5!’ ontwikkeld voor sportbestuurders en vrijwilligers van sportverenigingen. Met het High 5! Stappenplan krijg je als vereniging op een laagdrempelige en eenvoudige manier inzicht in wat een vereniging kan doen om grensoverschrijdend gedrag te voorkomen. Doorloop de 5 stappen en optimaliseer het sportklimaat binnen jouw vereniging.
- Verklaring omtrent gedrag voor bestuursleden, vrijwilligers en instructeurs. We vertellen hieronder meer over de VOG.
- De vertrouwenscontactpersoon. We vertellen hieronder meer over de vertrouwenscontactpersoon.
De verklaring omtrent gedrag (VOG)
Een van de preventieve maatregelen die een vereniging kan nemen is het aanvragen van een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) voor bestuursleden, instructeurs en vrijwilligers. Een VOG staat ook wel bekend als een ‘bewijs van goed gedrag’, het gedrag uit het verleden van die persoon levert geen bezwaar op om bijvoorbeeld met minderjarigen en andere kwetsbare doelgroepen bij een sportvereniging te mogen werken. Het is verstandig iedere drie jaar een VOG opnieuw aan te vragen. Het aanvragen van de VOG voor vrijwilligers is, mits wordt voldaan aan enkele voorwaarden, gratis. Sportclubs die voor hun vrijwilligers gratis VOG’s willen aanvragen, kunnen zich aanmelden op de website www.gratisVOG.nl. Een VOG biedt geen garanties, maar je laat als vereniging wel zien dat je de veiligheid van je leden, vrijwilligers en bezoekers serieus neemt en de achtergrond kent van je kaderleden/vrijwilligers.
De vertrouwenscontactpersoon (VCP)
De NTFU heeft twee vertrouwenscontactpersonen aangesteld, een man en een vrouw. Deze vertrouwenscontactpersonen zijn bereikbaar voor iedereen binnen de sport met vragen en/of zorgen over mogelijk grensoverschrijdend gedrag. Een vertrouwenscontactpersoon luistert, denkt mee en kent het sport netwerk, maar is géén hulpverlener en doet niet zelf onderzoek bij incidenten.
Ook als vereniging is het goed een eigen vertrouwenscontactpersoon aan te stellen, zodat ook jouw eigen leden een aanspreekpunt hebben binnen de vereniging, die tevens de cultuur en structuur van de club goed kent. Daarnaast is de VCP, zowel binnen bond als vereniging, belangrijk als sparringpartner van het bestuur en aanjager en borger van preventief beleid. Laat de VCP van de vereniging ook de NOC*NSF opleiding voor VCP volgen, zodat de VCP weet wat zijn rol en verantwoordelijkheid is en de weg weet te vinden binnen het netwerk van de sport.
Melding doen
Bestuurders en begeleiders/trainers/coaches van sportverenigingen zijn verplicht om vermoedens van seksuele intimidatie en misbruik te melden. Begeleiders melden aan het bestuur van de vereniging, het bestuur van de vereniging meldt aan de tuchtrecht aanklager van de eigen sportbond. Bij onze bond kan gemeld worden bij Martine van de Veen, 06-82392473 of mvandeveen@ntfu.nl. In de infographic van het Centrum Veilige Sport wordt de route van het doen van een melding inzichtelijk gemaakt.
Naast de NTFU zijn er meerdere manieren om informatie in te winnen of anoniem een melding te maken. We sommen alle mogelijkheden hieronder op.
Centrum Veilig Sport Nederland
Wil je direct in contact komen met een professionele hulpverlener? Neem dan contact op met het meldpunt Centrum Veilige Sport van NOC*NSF. Het centrum beschikt over een poule van vertrouwenspersonen die jou kunnen begeleiden bij incidenten, zowel slachtoffers en beschuldigden. Mail naar centrumveiligesport@nocnsf.nl of bel 0900 - 202 55 90 (maandag t/m vrijdag 08.30-18.00 uur).
Lees meerAnoniem melden via SpeakUp
Wil je een melding doen van seksueel overschrijdend gedrag? Dat kan ook anoniem via SpeakUp. Je kunt kiezen tussen een online melding of telefonisch. Let op: als je belt, krijg je geen medewerker aan de telefoon. Het bericht dat je inspreekt, wordt doorgegeven aan de verantwoordelijke afdeling.
Lees meer >>Chatten met FIER
Fier is bedoeld voor iedereen die ervaringen met grensoverschrijdend gedrag heeft gehad. Is er iets gebeurd tegen je wil? Of maak je je zorgen over iemand uit je omgeving? Via FIER kun je (anoniem) je verhaal delen met of een vraag stellen aan een professionele hulpverlener.
Lees meer >>Campagne 'Woorden raken. Ook die van jou.'
De fietssport is er voor iedereen: fietsen is wat ons verbindt. Toch voelt 1 op de 5 wielersporters zich niet welkom in de sport, blijkt uit onderzoek van de NTFU. Ze hebben te maken met vooroordelen, grappen en negatieve opmerkingen. Dat gebeurt vaak onbewust, verbaal of non-verbaal of het zit door bepaalde gewoonten vast in onze fietssport. Vaak lijkt het onschuldig, maar toch raakt het de mensen die het aangaat. Er iets van zeggen doen we meestal niet. Ook als we vinden dat het niet oké is wat je hoort of ziet gebeuren. “Laat maar, het is nu al te laat”, bang voor een ongemakkelijke situatie óf niet bewust zijn van hetgeen wat er wordt gezegd.
Daarom gaat de campagne die wielersportbond NTFU met Fietssport uitdraagt over woorden, woorden die raken. Dingen die we zeggen. En hoewel niet altijd bewust: deze woorden kunnen meer doen dan je denkt. Met deze campagne hopen we mensen stil te laten staan bij hun woorden, aan het denken te zetten, beter na te denken voor je iets zegt. Bewust en onbewust.
Drie video's
Met drie video’s hopen we mensen stil te laten staan bij hun woorden, aan het denken te zetten, beter na te denken voor je iets zegt. Bewust en onbewust. Jouw wielervereniging kan daarbij helpen. Deel de video's via de communicatiekanalen van je club, zoals de website, sociale media en de nieuwsbrief.